Het belang van ademhalingscontrole en ademhalingsoefeningen bij COPD

Belang van ademhalingscontrole en ademhalingsoefeningen

Mensen met COPD ervaren vaak (ernstige) kortademigheid ondanks het gebruik van medicijnen. Het is een van de meest voorkomende klachten bij COPD-patiënten omdat het het dagelijks leven beïnvloedt. Een juiste ademhaling en ademhalingsoefeningen kunnen deze kortademigheidsklachten verminderen. Ze helpen ook om uw ademhaling weer onder controle te krijgen.

Ten tweede produceren mensen met COPD veel meer slijm in de luchtwegen. Een gezonde luchtweg zorgt normaal gesproken voor spontane verwijdering van dit slijm. Bij COPD werkt dit minder goed en moet u vooral hoesten om het slijm te verwijderen.

Er zijn dus 2 soorten ademhalingsoefeningen voor COPD-patiënten:

• Oefeningen om uw ademhaling te controleren wanneer u zich buiten adem voelt
• Oefeningen om slijm los te maken en te verplaatsen

Ademhalingsoefeningen voor COPD helpen u uw ademhalingsspieren te versterken, meer zuurstof te krijgen en gemakkelijker te ademen met minder inspanning. Dit kan uw lichamelijke activiteit en levenskwaliteit verbeteren.

Het integreren van ademhalingsoefeningen in uw dagelijks leven

In fase 1 van uw zorgtraject krijgt u verschillende ademhalingsoefeningen in het tabblad oefeningen. U krijgt deze oefeningen meerdere dagen zodat u de juiste technieken leert.

In fase 2, zodra uw parameters stabiel zijn en u weet welke ademhalingsoefeningen u kunt doen, worden de oefeningen niet meer geactiveerd in het tabblad oefeningen. Nu is het de bedoeling dat u deze oefeningen zelfstandig kunt toepassen in uw dagelijks leven. Probeer de oefeningen tot een vast onderdeel van uw dagelijkse routine te maken.

Er kan een onderscheid worden gemaakt tussen oefeningen die:

1. u in uw dagelijks leven kunt doen om ademhalingsproblemen te voorkomen
2. u kunt uitvoeren wanneer u verslechtering van de ademhalingscapaciteit ervaart

Er zijn verschillende ademhalingstechnieken en -methoden, en u hoeft er niet slechts één te kiezen om u te helpen uw COPD onder controle te houden. Sommige studies hebben aangetoond dat het combineren van technieken en het beoefenen van verschillende methoden meer effect kan hebben op COPD-symptomen.

Ademhalingsoefeningen

Hieronder vindt u alle oefeningen die u tijdens uw moveUP zorgtraject zult leren. We hebben de oefeningen hier samengevat zodat ze gemakkelijk terug te vinden zijn.

1. Diepe buikademhaling

Buikademhaling is de meest efficiënte manier om te ademen.

Bij buikademhaling ademt u laag in de buik (uw buik bolt op bij de inademing en vlakt af bij de uitademing), in plaats van hoog te ademen, vaak met opgetrokken schouders.

Buikademhaling helpt niet altijd wanneer u ernstige COPD heeft, omdat het benauwdheid op de borst kan verergeren. Bij mensen met een snelle ademhaling waarbij heel weinig lucht wordt in- en uitgeademd, werkt de buikademhaling echter goed.

1. Kies een starthouding: Zit, sta recht of lig op de rug. Leg een hand op de buik en ontspan de schouders zoveel mogelijk. Dit helpt om de borstkas te openen.
2. Adem 3-4 seconden in via de neus.
3. Houd 2-3 seconden vast.
4. Adem voor 4-5 seconden uit door de mond.
5. Herhaal.

TIP: Probeer deze oefening uit te voeren in verschillende houdingen: zit, stand of lig. Dit zal helpen om de ademhaling beter te leren controleren.

2. Diepe buikademhaling terwijl u ligt

1. Ga liggen met gesloten ogen. Leg één hand op de buik en de andere op de borst.
2. Adem 3 seconden in door de neus. Tijdens het inademen moet u voelen dat de buik uitzet en de hand omhoog beweegt. De hand op de borst moet stil blijven liggen.
3. Adem 5 seconden uit door uw mond. Uitademenen met getuite lippen kan comfortabeler zijn.
4. Herhaal.

TIP: Het moet voelen alsof je een ballon in je buik opblaast.

3. Pursed lip breathing (PLB)

Deze techniek vermindert het gevoel van benauwdheid. U kunt het toepassen wanneer u zich kortademig begint te voelen of bij inspanning.

Met de PLB vermindert u de opening van uw mond bij het uitademen, zodat er een beetje druk op uw luchtwegen blijft. Hierdoor blijven de longblaasjes meer open, waardoor er tijdens het uitademen meer lucht door de longen kan stromen. Dan kunt u ook weer dieper inademen. U hoeft dus minder vaak in en uit te ademen om dezelfde hoeveelheid lucht binnen te krijgen. Uw ademhaling wordt rustiger.

1. Kies een startpositie: Zit, sta recht of ga liggen. Leg een hand op de buik en ontspan de schouders zoveel mogelijk. Dit helpt om de borstkas te openen.
2. Terwijl u uw mond gesloten houdt, ademt u langzaam in door uw neus gedurende 2-3 seconden. Haal niet diep adem, een normale ademhaling is voldoende.
3. Tuit uw lippen alsof u fluit of zachtjes een kaars uitblaast.
4. Adem 4-5 seconden langzaam uit door uw getuite lippen.
5. Herhaal.

TIP: Na verloop van tijd kunt u steeds langer in- en uitademen. Ademhaling met getuite lippen helpt om kortademigheid te verlichten, de luchtwegen langer open te houden en de ventilatie in de longen te verbeteren.

4. Efficiënt slijm verwijderen uit de longen (Huff breathing)

Bij COPD-patiënten is het longweefsel minder elastisch. Hoesten is dan vaak niet de meest efficiënte manier om slijm uit uw longen te verwijderen, terwijl dit wel belangrijk is om luchtweginfecties te voorkomen. Een betere methode is de “huff-techniek”, waarbij met een snelle uitademing slijm uit de longen wordt verwijderd en in de luchtpijp wordt gebracht. Om voldoende lucht achter een slijmprop te krijgen, kunt u het beste een paar keer diep ademhalen voordat u de “huff”-techniek toepast.

1. Ga op een stoel zitten. Ontspan de schouders en nek.
2. Haal iets dieper adem dan normaal door de neus.
3. Open de mond. Duw de ingeademde lucht naar buiten alsof u een spiegel probeert te bedampen.
4. Herhaal. Als u het nodig vindt, kunt u hoesten om de borst vrij te maken van sputum.

TIP: Hou een hand voor de mond alsof dit een spiegel is die u wilt bewasemen.

5. Active Cycle of Breathing Technique (ACBT)

Active cycle of breathing technique (ACBT) combineert verschillende ademhalingstechnieken die het slijm in drie fasen uit de longen helpen verwijderen. De eerste fase helpt u uw luchtwegen te ontspannen. De tweede fase helpt u om lucht achter het slijm te krijgen en ruimt het slijm op. De derde fase helpt het slijm uit uw longen te persen.

1. Buikademhalings controle: Ga zitten en leg uw hand op uw buik. Adem ontspannen in door uw neus en adem uit door uw mond. Het kan gemakkelijker zijn om uit te ademen met getuite lippen dan met een open mond. Bij het inademen moet de buik uitzetten, niet de borstkas. Herhaal dit 5 keer.
2. Diep ademhalen met expansie van de borstkas: Plaats uw handen op uw onderste ribben. Adem langer en diep in. Adem rustig lang uit door de mond. Terwijl u inademt, moet u voelen dat uw ribben naar buiten uitzetten.
3. Huffen: Haal iets dieper adem dan normaal. Open de mond. Duw de ingeademde lucht naar buiten alsof u een spiegel probeert op te bewasemen. Herhaal dit een paar keer. Indien nodig mag u hoesten om slijm los te maken. Als u de behoefte voelt, kunt u hoesten.

TIP: Heeft u deze infomodule eenmaal gelezen, dan kunt u deze altijd terugvinden onder de knop ‘herlezen’. Zo kan u altijd opnieuw de info over de oefeningen lezen.