Oorzaken
Een aneurysma ontstaat door een verzwakking in de bloedvatwand. Het eigenlijke ontstaansmechanisme is vaak onduidelijk, maar er zijn verschillende risicofactoren die de toestand van de aortawand negatief kunnen beïnvloeden en bijgevolg de kans op een aorta-aneurysma vergroten.
Risicofactoren:
1. Aanpasbare risicofactoren
Dit zijn risicofactoren die nog te beïnvloeden zijn waardoor u het risico op hart- en vaatziekten kunt verminderen.
- Slagaderverkalking (door o.a. verhoogde bloeddruk en LDL-cholesterol, diabetes mellitus en roken) is de meest voorkomende oorzaak van een aorta aneurysma.
- Overmatig alcoholgebruik
- Ongezonde voeding (veel vetten, suikers)
- Zwaarlijvigheid (obesitas)
- Weinig tot geen lichaamsbeweging
2. Niet-wijzigbare risicofactoren
Dit zijn risicofactoren waar u zelf niets aan kunt veranderen.
- Leeftijd en geslacht. Naarmate u ouder wordt, neemt de kans op een aorta aneurysma toe. Vanaf de leeftijd van 65 jaar is het risico op een aneurysma bij mannen groter dan bij vrouwen.
- Ziekten
- Erfelijke bindweefselziekten (bv. syndroom van Marfan, Ehlers Danlos syndroom) kunnen de aortawand aantasten.
- Aangeboren hartafwijkingen zoals een bicuspide aortaklep (een aortaklep met twee in plaats van drie klepblaadjes), of een vernauwing van de aorta (coarctatio aortae).
- Aortitis is een ontsteking van de aorta door een infectie (bv. salmonella, hiv) of een auto-immuunziekte (bv.reuma, psoriasis).
- Familiale voorgeschiedenis van een aneurysma bij eerstegraads familieleden vergroot uw risico om zelf een aorta-aandoening te ontwikkelen.
Symptomen
Een aorta-aneurysma ontstaat vaak onopgemerkt en geeft bij de meeste mensen geen klachten. Een aneurysma wordt hierdoor vaak per toeval ontdekt (bv. tijdens een CT scan of RX van de longen). Soms treden er vage klachten op wanneer het aneurysma erg groot is en tegen omliggende structuren zoals zenuwen of organen aanduwt.
Bijvoorbeeld:
- Heesheid (als het aneurysma op de zenuw voor het strottenhoofd drukt)
- Kortademigheid (als het aneurysma tegen de luchtpijp drukt)
- Slikproblemen (als het aneurysma tegen de slokdarm duwt)
- Pijn of kloppend gevoel ter hoogte van de rug of buik
- Plotse koude, pijn of gevoelloosheid in voet of been (claudicatio intermittens)
Behandeling
Indicatie
Internationale richtlijnen en studies geven aan dat een operatie van een aorta-aneurysma aangewezen is vanaf een bepaalde diameter. Deze diameter is afhankelijk van de plaats van het aneurysma, het geslacht, de leeftijd en eventueel onderliggende aandoeningen.
Een operatie wordt uitgevoerd om grotere complicaties (bv. aortaruptuur of -scheur) te voorkomen, maar is nooit zonder risico. Hierdoor moet steeds het risico van niet
opereren afgewogen worden ten opzichte van het operatierisico zelf.
Een operatie zal sneller overwogen worden als:
- Een patiënt symptomen ervaart.
- Het aorta-aneurysma snel groeit.
- Het aneurysma asymmetrisch of zakvormig (sacculair) is.
- Er reeds vaat- of hartchirurgie gepland staat (bv. aortaklepvervanging). In dat geval kan het aorta-aneurysma gelijktijdig behandeld worden.
- Een andere ziekte (bv. syndroom van Marfan, bicuspide aortaklep) het risico op complicaties vergroot (bv. aortaruptuur).
- Er een familiale voorgeschiedenis is van o.a. aorta-aandoeningen en plotse dood.
- Een patiënt een zwangerschapswens heeft.
